İnsanların diş muayenelerinden veya operasyonlardan olağan olmayacak düzeyde çekinmesi durumu dişçi korkusu olarak nitelenir. Bir çeşit fobi olan ve dentofobi olarak adlandırılan durum, hastalık derecesinde korku hissetmeye neden olmaktadır. İnsanlar, iç dünyasında hissetmiş olduğu baskı ve korkudan dolayı kaygı bozukluğu yaşayabilir.
Dişçi fobisi, diğer fobiler gibi aşılması mümkün olan sorunlar arasındadır. Dentofobinin yenilmesi adına günümüzde sedasyon tedavisi uygulanmaktadır. Hayat Diş, hastaların korkularını kalıcı olarak aşması için başarılı bir süreç izler. Diş hekimleri, sedasyon ile birlikte psikolojik rahatlama sağlayacak direktifler verir. Böylece kaygısız ve acısız bir şekilde tedavi tamamlanır ve korkuyla başa çıkılır.
Korku, insanların zarar görebileceği anlarda oluşan son derece doğal bir koruma mekanizmasıdır. Her insan içgüdüsel olarak sağlığını tehlike atan durumlardan çekinir. Dişçi korkusu ise sadece korku olarak tanımlanabilecek bir hissiyat değildir. “Diş hekimi korkusu nedir?” sorusuna yanıt verilmesi için korkudan ziyade fobiden söz etmek gerekir. Dişçiye gitmekten ve tedavi görmekten çekinmek fobidir.
Fobiler, insanlarda olağan olmayan bir endişe hali uyandırır. Bilindiği üzere her insanın diş muayenesine gitmesi ve tedavi görmesi gereklidir. Diş tedavisinden mahrum kalınması, önüne geçilmez sorunlara neden olur. Ancak dişçi korkusu yaşayan insanlar, sağlığını tehlikeye atacak düzeyde tedaviden çekinir.
Diş çektirme, kanal tedavisi gibi müdahaleler acı verebilir ve tedavi sonrasında iyileşme süreci uzun sürebilir. Bu nedenle anlık kaygı ve korku hissedilmesi normaldir. Ancak tedaviye başlamadan korkunun oluşması, muayene olmaktan dahi çekinmek, dentofobi olarak tanımlanabilir.
Dişçi korkusu tüm fobiler gibi farklı etkenlere bağlı olarak gelişebilir. Fobi, bir nesne veya uygulamadan korkma hali ile ortaya çıkmaktadır. Örneğin, diş çekimi esnasında veya sonrasında acı çeken bir insanda sonradan fobi oluşabilir. Bazı durumlarda ise herhangi bir operasyon geçirilmese de korku vardır ve tedaviye engel teşkil eder.
“Dişçi korkusu nedenleri nelerdir?” sorusuna yanıt verirken genetik faktörlü bir kaygı bozukluğu olabileceğini söylemek mümkündür. İnsan psikolojisi, dünyaya geldiği andan itibaren birçok olaydan etkilenir. Anne veya babası dişçiden korkan bir çocuk, diş tedavilerinin korkunç bir eylem olduğu kaygısına kapılabilir. Haliyle ilerleyen yaşlarda diş muayenesine gitmekten dahi çekinebilir.
Kaygılar, duyumlar sonucunda da oluşabilmektedir. Örneğin, diş tedavisi esnasında yaşanan olumsuzlukları dinlemek, korku oluşmasına neden olabilir. Aynı acıyı hissedeceğini düşünen hasta, dişçiye gittiğinde normalden daha fazla kaygılıdır.
Dentofobi ile başa çıkmak için izlenebilecek farklı yollar vardır. Öncelikle korkunun neden geliştiğinin üstüne gidilmelidir. Bu süreçte psikolojik destek alınması ve sakinleştirici ilaçlar kullanılması mümkündür. Ancak doktor tavsiyesi olmadığı sürece ilaç alarak diş muayenesine veya operasyonuna girmek kesinlikle doğru değildir.
Diş hekimleri, dentofobinin üstesinden gelinmesi için hastaları rahatlatabilecek uygulamalar yapar. Bu uygulamalar arasında en başarılı sonuçlar, sedasyon tedavisi ile alınmaktadır. Sedasyon, operasyon öncesinde anestezi ile birlikte sakinleştirici ilaçların kullanılmasıdır.
Dentofobi görülen kişilerin diş hekimleri ile bu durumu açıkça paylaşması çok önemlidir. Muayene ve tedavi esnasında yaşanan korku;
Korkulmasına rağmen üstüne gitmek, korku ile başa çıkılması için sağlıklı bir yol değildir.
Sedasyon, günümüzde diş hekimlerinin sıklıkla tercih ettiği ve başarılı sonuçlar aldığı bir sakinleştirme yöntemidir. Lokal anestezi yerine sakinleştirme etkisi olan sedasyon, panik halini yatıştırır. Bu esnada egzersiz yapılabilir ve diş hekimlerinin direktifleri ile tamamen rahatlama sağlanabilir.
Dişçi korkusu olan kişilere tavsiyeler verilirken birtakım ilaçların kullanılabileceği dile getirilir. Ancak bahsi geçen ilaçlar, reçete edilmeden kullanılmaması gereken sakinleştiricilerdir. Sakinleştirici alınması gerektiğinde diş hekimleri, hastanın sağlık durumuna göre en uygun ilacı tercih eder. Bu uygulama, sedasyon adı verilen yatıştırma yöntemidir.
Sedasyon, birçok insanda tek başına yeterli olsa da korkunun şiddetine göre farklı yollar izlenebilir. Çarpıntı, terleme gibi sorunlar yaşanması halinde mutlaka psikolojik rahatlama sağlanmalıdır. Diş hekimleri, eğitim aldıkları süreç içerisinde hastanın ruh halini iyileştirecek yöntemler hakkında bilgiler edinmektedir.
Korkuyu aşmak için dahi diş hekimine gitmek istemeyenlerin, psikolojik destek alması gerekir. Psikologlar, fobi ile başa çıkılması için gerekli direktifleri vermekte ve gerekli görüldüğünde psikiyatrik ilaçlara başvurulmaktadır. Bu yöntemlerin tamamı, diş hekimi korkusundan kurtulmak için etkilidir ve kalıcı olarak aşılmasına yardımcı olur.
Fobiler, anksiyete düzeyinde korku ve panik hali yaşattığı için bireysel olarak aşmak kolay değildir. Dişçi fobisi olan insanlar, başa çıkmak için diş hekimlerinden destek almalıdır. Yapılacak her işlemde anestezi uygulanır ve acı hissedilmez. Ancak sakinleşmek için bu durumu bilmek yeterli değildir. Hekimler, hastanın sakinleşmesini sağlayacak sedasyon, egzersiz gibi yöntemleri kullanır.
Diş hekimi korkusunda diş hekiminin önemi yadsınamayacak kadar büyüktür. Diş hekimleri, korkuyla başa çıkmada psikologlar kadar başarılı olabilir. Doğrudan korkuyla yüzleşme fırsatı bulan hasta, diş hekiminin telkin edici yönlendirmeleri ile sakinlik kazanır.
Dentofobi olan kişilerin diş hekimi seçimlerini doğru bir şekilde yapması, hekimlerle iletişime geçmesi gerekir. Muayeneye gitmeden önce veya başlamadan hekime bu durumdan bahsedilmelidir. Böylece önlem alınır ve panik hali olmadan tüm cerrahi işlemler yapılabilir.
Sedasyon, sakinleştirici ilaçların ağız yoluyla veya damar yoluyla alınması şeklinde yapılır. Bilinçli sedasyon, hastaların uygulama boyunca ilaç almasını sağlayacak aletlerle gerçekleştirilir.
Sedasyon, lokal anesteziye benzer şekilde yapılan bir işlemdir. Hasta hiçbir şekilde acı hissetmez ve sakinliğini korur. Kaygı ve endişe hislerini bastırdığı için zamanla dişçi korkusunun aşılmasına yardımcı olur.
